Հենրի Քիսինջերը համոզում էր Թրամփին համագործակցել Ռուսաստանի հետ

Հենրի Քիսինջերը խորհուրդ էր տալիս նախագահ Դոնալդ Թրամփին, որ ԱՄՆ-ը պետք է համագործակցի Ռուսաստանի հետ, որ զսպի ամրացող Չինաստանին` գրում է The Daily Beast-ը: Ասավին Սուբսաենգը, Էնդրյու Դեզիդերիոն, Սեմ Ստեյնը ու Բետանի Ալեն-Էբրահիմյանը գրում են, որ The Daily Beast-ին իր 5 տեղեկացված աղբյուրները հաղորդել են` ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար, ԽՍՀՄ-ը մեկուսացնելու համար` Չինաստանի հետ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մարտավարության նշանավոր հեղինակն առաջարկել է Թրամփին համարյա թե լիովին հակառակն այդ գաղափարի` նախագահական իշխանության փոխանցման ժամանակ ոչ պաշտոնական հանդիպումների ընթացքում:

Հնարավոր մարտավարության համաձայն` առավել սերտ հարաբերությունները Ռուսաստանի ու տարածաշրջանի մյուս երկրների հետ կօգտագործվեն «օղակի մեջ առնելու» համար Չինաստանին, սահմանափակելով նրա աճող հզորությունն ու ազդեցությունը: Զրույցներից տեղյակ աղբյուրներից մեկի խոսքով` Քիսինջերն այդ գաղափարը առաջարկել է նաև Ջարեդ Քուշներին` Սպիտակ տան ավագ խորհրդականին, որ պատասխանատու է արտաքին քաղաքական հարցերի համար: ԱՄՆ վարչակազմը հակված էր առաջարկները ընդունել: Պետդեպարտամենտի, Պենտագոնի ու Ազգային անվտանգության ծառայության պաշտոնյաներին նույնպես առաջարկում էին փորձել Մոսկվայի հետ սերտ հարաբերությունների մարտավարությունը` Պեկինին զսպելու համար` ասում են Սպիտակ տնից ու Կապիտոլիումից: Բայց գաղափարի հետ դժվարություններ ծագեցին ՌԴ նախագահի նկատմամբ Թրամփի կրքոտ վերաբերմունքի պատճառով, որ ներքաղաքական ասպարեզում դարձավ անվերջանալի գլխացավանքի աղբյուր: Սպիտակ տունն ու ԱՄՆ Ազգային անվտանգության խորհուրդը մեկնաբանություններից ձեռնպահ են մնացել, իսկ Քիսինջերի քարտուղարությունը մեկնաբանության խնդրանքն անպատասխան է թողել: Քիսինջերին չեն համարում «անգղ» Չինաստանի առնչությամբ: Որոշակի շրջանակներում լավ հայտնի է, որ նա ուղիղ կապ ունի ՉԺՀ նախագահ Սի Ցզինպինի հետ: Նրանք հիշեցնում են, որ 2017-ից Քիսինջերը հրապարակավ ասում է, որ Չինաստանի «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնությունը, որ տագնապում է Արևմուտքին, Ասիայի վրա դրական կազդի: Ճիշտ նույն կերպ Քիսինջերը ռուսաֆոբ չէ: Անցած տարիներին նա 17 անգամ հանդիպել է Պուտինին:

Քիսինջերը բազմիցս խոսել է Վաշինգտոնի ու Մոսկվայի աշխատանքային հարաբերությունների բարելավման մասին: Քիսինջերի հայեցակարգը, կարծես, սպրդել է Թրամփի Պուտինին համակրելու բացատրությունների մեջ: Թրամփի վարչակազմի նախկին աշխատակիցներից մեկը Թրամփի վերաբերմունքը Պուտինին Հելսինկիի սամմիթում անվանեց «Չինաստանում Նիքսոնի քայլի հակառակը»: «Ռուսաստանն ու Չինաստանը հակվում են միմյանց, իսկ եթե նրանք միասին են, մահացու կոմբինացիա է»` հավելել է նախկին աշխատակիցը, որ տեղեկացված է սամմիթին նախորդող ռազմավարական ծրագրերի մասին: ԱՄՆ օրենսդիրների համար, ինչպես հաճախ է լինում Թրամփի դեպքում, դժվար է հասկանալ ինչո՞վ են պայմանավորված ԱՄՆ նախագահի Ռուսաստանին սիրաշահելու փորձերը` Պեկինի աճող ազդեցության տագնապո՞վ, թե՞ Պուտինի նկատմամբ համակրանքով: Օրինակ, Հելսինկիի սամմիթից հետո մի քանի օրենսդիրներ քննադատեցին Թրամփի պահվածքը, հայտարարեցին, որ Պուտինի հետ ռազմավարական համագործակցության ցանկացած պնդում հանուն Չինաստանի դեմ պայքարի, ընդամենը դեմքը փրկելու փորձ է, որ բացատրվի նախագահի վարքագիծը: Բայց Կապիտոլիումի աղբյուրների խոսքով` դա ստիպել է օրենսդիրներին մտածել` վարչակարգը Չինաստանի առնչությամբ ինչ-որ մասշտաբային քայլ չի՞ անում: Սպիտակ տան բարձրաստիճան որոշ աշխատակիցներ կարծում են, որ Ռուսաստանն օգտակար հակակշիռ կլինի Չինաստանին: Այս տեսությունը ոչ բոլորին է գրավում: Խնդիրը միայն այն չէ, որ վերջին մի քանի տարիներին Ռուսաստանը խաղում է հիմնականում հակակառուցողական դեր ԱՄՆ-ի ու լիբերալ աշխարհակարգի այլ անդամների առնչությամբ, նրա ազդեցության լծակները Չինաստանի վրա հիմնականում հանգում են զենքին, նավթին ու կիբեռհարձակումներին: Ինչ էլ լինի, փորձագետ Հարի Կազիանիսը (Center for the National Interest) ակնհայտ է համարում, որ Թրամփի վարչակազմը Չինաստանի ուժեղացումը դիտարկում է իբրև «առաջնահերթ մարտահրավեր ազգային անվտանգությանը»:

«Ինձ համար շոկ չէ, որ վարչակազմը կարող է Ռուսաստանին համարել հնարավոր գործընկեր Չինաստանի ուժեղացումը զսպելու համար»` հավելում է նա: Փորձագետներն ասում են, որ տեսականորեն գործընկերությունը Ռուսաստանի հետ հանուն Չինաստանի դեմ պայքարի, ինչով էլ պայմանավորված լինի, պետքական է, նույնիսկ հանուն Պուտինի ու Սի Ցզինպինի գործընկերությունը ձախողելու: Բայց Քիսինջերի մարտավարությունը ռեալիստական չէ աշխարհաքաղաքականության տեսակետից: «Առավել մասշտաբային երկարատև մարտավարական սպառնալիքը բխում է Չինաստանից,-Անվտանգության Ասպենի համաժողովում ասել է ԱՄՆ պաշտպանության փոխնախարար Ջոն Ռուդը:- Բայց Ռուսաստանը շատ առումերով առավել մեծ կարճաժամկետ սպառնալիք է` նաև իր միջուկային զինանոցի հսկայական կործանարար ուժը հաշվի առնելով և կառավարության որոշ պահվածքը»: «Այս պահին, երբ Ռուսաստանը փորձել է գրոհել մեր ժողովրդավարական ինստիտուտների վրա, շարունակում է իրեն պահել իբրև իզգոյ պետություն ՈՒկրաինայում ու Սիրիայում, ԱՄՆ-ՌԴ ալյանսի ձևավորումը ի հակակշիռ Չինաստանի մոտ է զրոյի,-ասել է Կազիանիսը:- Բայց ժամանակն ու հանգամանքները կարող են փոխել տեսակետներն ու սրտեր գրավել: Ես շոկ չեմ ապրի, եթե 7-10 տարի հետո դա իրոք տեղի ունենա»:
The Daily Beast

Հ.Գ. ՈՒրբաթ օրը Յոհանեսբուրգում BRICS-ի գագաթնաժողովին հաջորդած ասուլիսի ժամանակ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ձիու քայլ է արել ի պատասխան իրեն Վաշինգտոն Սպիտակ տան հրավերի հետաձգման նա ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփին հրավիրել է Մոսկվա` հայտնում է Ռոյթերզը: Պուտինն ասել է, որ ինքն ու Թրամփը պատրաստ են հետագա հանդիպումների անցկացմանը, սակայն հարմար պայմաններ պետք է լինեն: Նա կարծում է, որ Մոսկվայի և Վաշինգտոնի միջև հեռախոսազանգերը բավարար չեն՝ երկու կողմերը պետք է հանդիպեն, որ քննարկեն այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են Իրանի հետ միջուկային գործարքը, գլոբալ հակամարտությունները: Վլադիմիր Պուտինը նաև ասել է, թե որն է համարում Դոնալդ Թրամփի մեծ առավելությունը. «Նախագահ Թրամփի մեծ առավելությունն է, որ նա ձգտում է իրագործել իր տված խոստումները, և նախ և առաջ այն խոստումները, որոնք տվել էր իր ընտրողներին՝ ամերիկացի ժողովրդին»: Ի՞նչ կասի Հենրի Քիսինջերը այս շրջադարձի մասին:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ